Agenci nieruchomości Savills przeprowadzili analizę Prywatnego Sektora Najmu Mieszkaniowego (PRS), a z tej wynika, że już w przyszłym roku ilość nowych mieszkań proponowanych do najmu obniży się dramatycznie.
Savills jest zdania, że w 2025 roku, co będzie miało wpływ na cały rynek mieszkaniowy, ilość wchodzących na rynek najmu nowych domów i mieszkań spadnie o 70%. Oznacza to wyłącznie pogłębienie się problemów w tej części sektora mieszkaniowego w Irlandii, a jednocześnie stanie się impulsem do podnoszenia czynszów.
Sektor PRS w latach 2022 i 2023 odpowiedzialny był za dostarczenie rocznie 5000 domów do najmu, a było to przede wszystkim w Dublinie, jednak oczekuje się, że w roku przyszłym ilość ta obniży się do zaledwie 1600 jednostek mieszkalnych. Powodem takiego stanu rzeczy jest odchodzenie z rynku inwestorów, a dzieje się to m.in. poprzez wprowadzenie Stef Presji Czynszowej i braku możliwości dowolnego sterowania przez właścicieli nieruchomości wysokością czynszów.
Już jakiś czas temu pojawiło się wezwanie, aby rząd zrezygnował z utrzymania Stref Presji Czynszowej i albo istotnie zmienił w nich obowiązujące warunki, albo całkowicie pozbył się tego narzędzia. Obecne możliwość stosowania podwyżek w Strefach o maksymalnie 2% rocznie, w wielu przypadkach zniechęca do dalszego najmu lokali, ale też zmusza do odchodzenia z rynku właścicieli instytucjonalnych. Jeszcze w 2016 roku inwestorzy instytucjonalni, stanowili niewielki procent rynku najmu, jednak później dużo zaczęło się zmieniać i najpierw kupowali domy lub mieszkania z myślą o wynajęciu, a następnie inwestowali w ich budowę. Cały proces został powstrzymany wprowadzeniem Stref Presji Czynszowej, a po ostatniej zmianie, więc obniżeniu maksymalnego poziomu podwyżek do 2%, zamieranie tego rodzaju inwestycji.
W niedawnej analizie rynku najmu instytucjonalnego wykazano, że budowa domu staje się w Irlandii coraz droższa, więc należy dać firmom inwestującym możliwość zwrotu poniesionych nakładów, a nie może to trwać, jak w przypadku kredytów hipotecznych 20 lub 30 lat. Jeżeli jednak Strefy Presji Czynszowej w kraju pozostaną, coraz większa ilość inwestorów zacznie unikać budowy nowych domów i osiedli z przeznaczeniem na najem, co wywoła próżnię na rynku najmu mieszkaniowego.
Będzie to też początkiem jeszcze głębszych problemów ze znalezieniem mieszkania na Zielonej Wyspie, a wówczas znakomita większość nieruchomości, powstawać będzie wyłącznie na sprzedaż.
Jest jeszcze jeden problem, a ów widoczny jest nawet obecnie, bo prawie 100 proc. nieruchomości, jakie zmieniają właścicieli na rynku wtórnym, przechodzi z rynku najmu do sektora prywatnego zamieszkania. Tym samym zmniejsza się ilość substancji mieszkaniowej przeznaczonej do najmu, więc kryzys mieszkaniowy, będzie wyłącznie pogłębiony.
*
Słowem komentarza należy też odrzucić pomysły obecnej opozycji parlamentarnej, przede wszystkim Sinn Féin, bo ugrupowanie zapowiada, że o ile dojdzie do władzy w przyszłorocznych wyborach, zablokuje możliwość podnoszenia czynszów i te zamrozi na trzy lata. Takie postępowanie całkowicie zniechęci do inwestowania przez instytucje, więc Sinn Féin planuje wylać dziecko z kąpielą. Nie zmieni się też nic na rynku mieszkaniowym w ujęciu ogólnym, bo potrzeby są ogromne, sięgające ponad 50 000 mieszkań rocznie, ale tylko w zakresie pokrycia bieżącego zapotrzebowania. Brak inwestycji pozarządowych, z całą pewnością przyczyni się do braków mieszkaniowych, gdyż Skarbu Państwa nie jest stać obecnie na zwiększenie ilości inwestycji mieszkaniowych o ponad 100%, a i nie ma tylu rąk do pracy, aby w Irlandii budować dwa razy więcej domów, w tym na sprzedaż, do taniego najmu i socjalnych.
Mamy więc nie lada problem i wydaje się, że jego rozwiązanie nie nadejdzie szybko.
Bogdan Feręc
Źr. Independent
Photo by Jan Huber on Unsplash