Od wybuchu wojny w Ukrainie 24 lutego 2022 upłynął niemal rok. Dzieci doświadczyły 12 miesięcy przemocy, strachu, strat i tragedii. Wojna naznaczyła każdy aspekt ich życia: giną, odnoszą rany, są zmuszane do opuszczenia swoich domów, porzucenia nauki i pozbawiane życia w bezpiecznym środowisku. W Polsce UNICEF współpracuje z partnerami na rzecz ich zdrowia, bezpieczeństwa i edukacji. Dziś, niemal rok od wybuchu wojny, kryzys uchodźczy wciąż jest daleki od zakończenia.
Aby wspierać rodziny uciekające z terenów objętych wojną w Polsce w rekordowym czasie powstało Biuro UNICEF ds. Reagowania na Potrzeby Uchodźców. Współpracujemy z władzami krajowymi i samorządowymi, a także organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, aby zapewnić dzieciom bezpieczeństwo, edukację i zdrowie.
– Dzieci, które uciekły przed wojną w Ukrainie zostały zmuszone do opuszczenia swoich domów, bliskich, przyjaciół, szkół. Zostawiły za sobą wszystko, co znały do tej pory, powiedział Rashed Mustafa, Koordynator Krajowy Biura UNICEF ds. Reagowania na Potrzeby Uchodźców w Polsce. – Rok temu musieliśmy działać szybko, aby stworzyć zespów reagowania kryzysowego UNICEF, którego zadaniem jest pomoc ukraińskim dzieciom. Skuteczna pomoc nie byłaby jednak możliwa bez silnego partnerstwa z polskim rządem i społeczeństwem obywatelskim. Po 12 miesiącach wojna i kryzys uchodźczy są dalekie od zakończenia, a rodziny w trudnej sytuacji wciąż potrzebują naszego wsparcia.
Od wybuchu wojny w Ukrainie skala wsparcia, które Polski Komitet Narodowy UNICEF otrzymał od darczyńców była i pozostaje bezprecedensowa. Kilkadziesiąt tysięcy darczyńców indywidualnych wsparło nasze zbiórki zarówno prowadzone w internecie jak i w terenie. Ponad 15 tysięcy osób podpisało naszą petycję o zakończenie wojny w Ukrainie. W akcje pomocowe włączyły się również szkoły zrzeszone w Klubie Szkół UNICEF, które organizowały zbiórki na rzecz pomocy Ukrainie poprzez naszą organizację.
W pomoc dla Ukrainy zaangażowało się również ponad 200 firm. Oprócz hojnych darowizn finansowych firmy organizowały również zbiórki wśród pracowników i klientów. Przekazywały również darowizny rzeczowe oraz procent ze sprzedaży swoich produktów. Firmy aktywnie promowały nasze zbiórki, skutecznie docierając do ogromnej grupy darczyńców.
W nasze działania włączyli się także Ambasadorzy Dobrej Woli UNICEF Polska. W lipcu 2022 odbył się mecz charytatywny z udziałem Agnieszki Radwańskiej. Inicjatorką wydarzenia była Iga Świątek. W czasie wydarzenia udało się zebrać ogromne środki z przeznaczeniem na pomoc Ukrainie. Kontynuacją tej akcji pomocowej były noworoczne aukcje charytatywne pamiątek z mistrzowskiego sezonu Igi. W akcje pomocy włączały się również placówki kulturalne m.in. Teatr Roma oraz artyści – zespół Szymon Wydra & Carpe Diem i Ada Kućmierz.
– Jestem głęboko poruszona ogromem zaangażowania naszych darczyńców indywidualnych oraz biznesu już od pierwszych dni po wybuchu wojny. Serdecznie dziękuję za każdą formę okazanego wsparcia. Trzeba jednak pamiętać, że gdy wojna się skończy, ukraińskie dzieci jeszcze długo będą potrzebowały naszej pomocy, w tym w zakresie edukacji, zdrowia i bezpieczeństwa. Dlatego tak ważne jest długofalowe wsparcie i systemowe działanie. Wierzę, że działając razem nie zawiedziemy żadnego dziecka w potrzebie, podkreśla Renata Bem, Dyrektor Generalna Polskiego Komitetu Narodowego UNICEF.
Od eskalacji wojny w lutym 2022 r. Biuro UNICEF ds. Reagowania na Potrzeby Uchodźców w Polsce działa, aby dzieci:
- były bezpieczne: W siedmiu centrach wsparcia „Blue Dot” kierowanych przez UNICEF udzielono ponad 530 000 porad dzieciom i rodzinom uciekającym przed wojną w Ukrainie. Pomoc ta obejmuje wsparcie zdrowia psychicznego i psychospołecznego, korzystanie z przestrzeni przyjaznej dzieciom, ochronę dzieci oraz informacje na temat opieki zdrowotnej, edukacji, mieszkalnictwa i transportu;
- uczyły się: Ponad 920 000 dzieci i nastolatków korzysta z możliwości edukacyjnych. Pomoc ta obejmuje edukację formalną w szkołach i przedszkolach, zajęcia pozalekcyjne podczas letnich i zimowych obozów, a także centra edukacyjne, w których uczniowie mogą kontynuować online naukę według ukraińskiego programu nauczania i uczestniczyć w lekcjach języka polskiego;
- były chronione: Ponad 450 000 dzieci i opiekunów otrzymało pomoc w zakresie zdrowia psychicznego i psychospołecznego w ramach naszych programów, również za pośrednictwem psychologów i psychiatrów mówiących w języku ukraińskim i zapewniających specjalistyczną terapię;
- były zdrowe: Współpracujemy z partnerami, aby zapewnić ponad 365 000 kobiet i dzieci niezbędne środki ochrony zdrowia, w tym apteczki pierwszej pomocy, a także dostęp do opieki zdrowotnej.
Wojna ma druzgocący wpływ na zdrowie psychiczne. Szacuje się, że 1,5 mln ukraińskich dzieci jest narażonych na depresję, stany lękowe, zespół stresu pourazowego oraz inne zaburzenia zdrowia psychicznego o potencjalnie długofalowych skutkach.
W Ukrainie znacznie utrudniony jest dostęp do podstawowych usług medycznych. Ponad 1000 placówek medycznych zostało zniszczonych lub uszkodzonych przez ostrzały i naloty, w których giną lub zostają ranni pacjenci, w tym dzieci oraz personel medyczny, co prowadzi do utrudnień w dostępie do opieki zdrowotnej. Tysiące dzieci uciekających przed wojną w całym kraju nie otrzymało niezbędnych szczepionek, które chroniłyby je przed polio, odrą, błonicą i innymi zagrażającymi życiu chorobami.
Wojna przerwała edukację ponad 5 mln dzieci, odbierając im poczucie bezpieczeństwa, normalności i nadziei, jakie zapewnia szkolna klasa. Ograniczony dostęp do szkół nastąpił po 2 latach straconej nauki z powodu pandemii COVID-19. Dla dzieci ze wschodniej Ukrainy edukacja nie przebiega normalnie od ponad 8 lat.
W Ukrainie, od 24 lutego 2022 roku, dzięki wsparciu społeczności międzynarodowej UNICEF zapewnił przybory szkolne 770 000 dzieci a 1,4 mln zostało objętych formalną lub nieformalną edukacją. Zapewniliśmy wsparcie psychologiczne 2,9 mln dzieci i ich opiekunów oraz pomoc dla ofiar przemocy ze względu na płeć dla 352 000 kobiet i dzieci. Ponadto, 4,6 mln ludzi otrzymało dostęp do bezpiecznej wody pitnej, a 4,9 mln opiekę zdrowotną. W samej Ukrainie dotarliśmy z pomocą finansową do 1,4 mln ludzi oraz do prawie 48 000 gospodarstw domowych w krajach, które przyjęły uchodźców.
UNICEF apeluje o bezpieczny, szybki i niezakłócony dostęp do pomocy humanitarnej, zakończenie ataków na dzieci i infrastrukturę, od której są zależne, w tym szkoły, szpitale oraz systemy wodno-kanalizacyjne; unikanie wykorzystywania szkół w tym konflikcie; oraz zaprzestanie używania materiałów wybuchowych na obszarach zaludnionych, ponieważ są one bezpośrednio odpowiedzialne za zabijanie i okaleczanie setek dzieci. Przede wszystkim, UNICEF kontynuuje działanie na rzecz zakończenia działań wojennych.
Aby odpowiedzieć na najpilniejsze oraz długofalowe potrzeby 9,4 mln ludzi, w tym 4 mln dzieci bezpośrednio dotkniętych skutkami wojny w kraju i poza granicami Ukrainy, potrzebujemy 1,1 mld dolarów. Środki te umożliwią UNICEF świadczenie, utrzymywanie i rozszerzanie kluczowych usług w zakresie zdrowia, żywienia, ochrony dzieci, przemocy ze względu na płeć, wody i urządzeń sanitarnych oraz ochrony socjalnej, a także rządowych działań pomocowych i naprawczych. Umożliwią nam również przygotowanie się na dodatkowe przesiedlenia wewnętrzne i migracje uchodźców.
UNICEF
Biuro UNICEF ds. Reagowania na Potrzeby Uchodźców w Polsce – Specjalista ds. Komunikacji dr Monika Kacprzak