„Poświęcili swoje życie w służbie wolnej Polsce” – szczątki trzech prezydentów RP na uchodźstwie powrócą do ojczyzny

12 listopada, w ramach uroczystości wieńczących obchody setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, do kraju powrócą prochy trzech prezydentów RP na uchodźstwie: Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego i Stanisława Ostrowskiego. Wraz z Ryszardem Kaczorowskim spoczną oni w specjalnym Mauzoleum w murach Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Patronat nad tą inicjatywą objęli prezydent Andrzej Duda oraz premier Mateusz Morawiecki.

Miejsce konferencji prasowej inaugurującej cykl wydarzeń nie było przypadkowe – to właśnie Zamek Królewski w II Rzeczypospolitej stanowił oficjalną siedzibę prezydentów – Wojciechowskiego i Mościckiego. Po agresji Niemiec i Związku Radzieckiego na Polskę w 1939 roku ich misję kontynuowali, najpierw we Francji, a następnie Wielkiej Brytanii, kolejno: Władysław Raczkiewicz, August Zaleski, Stanisław Ostrowski, Edward Raczyński, Kazimierz Sabbat i Ryszard Kaczorowski. Ten ostatni w grudniu 1990 roku właśnie na Zamku Królewskim przekazał insygnia władzy Lechowi Wałęsie, pierwszemu demokratycznie wybranemu prezydentowi III RP, symbolicznie zamykając trwający pół wieku okres pozostawania legalnych władz polskich na emigracji.

„Nasza wspólna inicjatywa pokazuje, komu rację przyznała historia. To rządy na uchodźstwie były jedynymi posiadającymi mandat społeczny i legitymację konstytucyjną, aby reprezentować ciągłość władzy, zarówno podczas lat okupacji, jak i przez dekady istnienia niesuwerennego ustroju narzuconego przez wojska sowieckie” – tłumaczył Jan Dziedziczak, pełnomocnik rządu ds. Polonii i Polaków za granicą w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Prezydenci RP na uchodźstwie reprezentowali rożne środowiska polityczne – wszystkich łączył jednak olbrzymi patriotyzm, a swą działalnością dawali Polakom nadzieję, że ich ojczyzna w końcu odzyska wolność.

„Od września 1939 do grudnia 1990 roku kolejni prezydenci nieustannie lobbowali w sprawie polskiej na arenie międzynarodowej, głośno protestując przeciwko zbrodniom popełnianym przez obu okupantów. To bezpośrednio im podlegało Polskie Państwo Podziemne, a następnie wszystkie rządy, które z powodu opanowania naszego kraju przez wojska sowieckie nie mogły powrócić do Polski przez niemal pięć dziesięcioleci” – przypomniał Karol Polejowski, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Już w listopadzie do kraju zostaną sprowadzone szczątki trzech pierwszych prezydentów, którzy obecnie spoczywają na Cmentarzu Lotników Polskich w Newark w Wielkiej Brytanii. W Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie zostanie również pochowany Ryszard Kaczorowski z małżonką, którzy dziś spoczywają w Panteonie Wielkich Polaków w Świątyni Opatrzności Bożej. Szczątki Kazimierza Sabbata i Edwarda Raczyńskiego, zgodnie z wolą ich rodzin, pozostaną kolejno w Anglii i Rogalinie (województwo wielkopolskie), ale w Mauzoleum poświęcone im będą symboliczne groby.

„Polaków łączy duma z historii naszego kraju, tym bardziej historia prezydentów RP na uchodźstwie zasługuje dzisiaj na przypomnienie. Z tego powodu zainicjowaliśmy kampanię edukacyjną pod hasłem >>Misja: Wolna Polska<<, której celem jest podniesienie poziomu wiedzy Polaków na temat dziejów utrzymywania ciągłości polskiej państwowości i tożsamości narodowej” – powiedział Mikołaj Falkowski, prezes zarządu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.

W ramach kampanii powstała strona internetowa www.misjawolnapolska.pl, na której można zapoznać się z historią prezydentów RP na uchodźstwie, poznać fakty z ich życia i czasów urzędowania. Na stronie znajdują się materiały edukacyjne w formie tekstów, zdjęć i infografik. Jednym z elementów kampanii jest ogólnopolski konkurs edukacyjny dla szkół, a także działania w prasie, internecie, mediach społecznościowych, radiu oraz pociągach PKP. Uroczystą inaugurację projektu sprowadzenia z Anglii do Polski szczątków prezydentów RP na uchodźstwie stanowić będzie koncert orkiestry Młodzi – Polscy pod batutą Huberta Kowalskiego, który odbędzie się dziś wieczorem w Filharmonii Narodowej w Warszawie.

„Jest jeszcze jeden istotny aspekt tej wspaniałej inicjatywy – chęć podziękowania naszym rodakom żyjącym w Wielkiej Brytanii za wspieranie legalnych władz Polski na uchodźstwie, podtrzymywanie pamięci o nich i opiekę nad grobami prezydentów. To dzięki zaangażowaniu Polonii i jej głębokiemu patriotyzmowi możemy obecnie uhonorować wszystkie głowy naszego kraju na uchodźstwie już w wolnej, demokratycznej ojczyźnie” – podkreślał Jan Dziedziczak.

Inicjatywa jest realizowana przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, Instytutem Pamięci Narodowej, Centrum Opatrzności Bożej, Ministerstwem Obrony Narodowej, Ministerstwem Spraw Zagranicznych oraz Biurem Programu „Niepodległa”. Projekt został objęty Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości.

Źródło informacji: PAP MediaRoom