Oddział IPN w Warszawie zaprasza na polsko-angielską wystawę plenerową pt. „Bohaterki wśród bohaterów”
Masowy udział Polek w konspiracji niepodległościowej w czasie II wojny światowej nie był kwestią przypadku, ale konsekwencją ich aktywności na rzecz niepodległego państwa polskiego w latach wcześniejszych. W szeregach Ochotniczej Legii Kobiet walczyły one zarówno z wojskami zaborców w 1918 r., jak i z bolszewikami w 1920 r. W okresie międzywojennym kilkaset tysięcy kobiet przeszło szkolenie sanitarne i wojskowe organizowane najpierw przez Organizację Przysposobienia Kobiet ds. Obrony Kraju, a od 1939 r. przez Przysposobienie Wojskowe Kobiet. Do tej ostatniej organizacji należało przed II wojną światową ponad 47 tys. członkiń. One też w pierwszej kolejności włączyły się w prace konspiracyjne organizowane już jesienią 1939 r. przez Służbę Zwycięstwu Polski i wiele innych organizacji niepodległościowych.
W miarę rozwoju struktur wojskowych Polskiego Państwa Podziemnego rola kobiet systematycznie rosła. Nie były one już jedynie grupą pomocniczą, ale w ramach Wojskowej Służby Kobiet czy też Pomocy Żołnierzowi pełnoprawnymi żołnierzami konspiracyjnej armii. Kobiety można było znaleźć we wszystkich rodzajach służb; w komórkach kancelaryjnych, finansowych, łączności kurierskiej i radiowej, w komórkach szyfrów, w redakcjach konspiracyjnych pism, w kolportażu, wywiadzie i kontrwywiadzie, w służbach sanitarnych, kwatermistrzowskich, a także na pierwszej linii walki – w patrolach bojowych, minerskich i oddziałach partyzanckich.
Trudno się zatem dziwić, iż 1 sierpnia 1944 r. do powstania warszawskiego przystąpiło około 7 tys. kobiet-żołnierzy Armii Krajowej, w całym powstaniu wzięło zaś udział ponad 12 tys. – co stanowiło około 20 proc. ogółu walczących. Za swój heroizm i poświęcenie zapłaciły one w czasie 63 dni walk straszliwą cenę. Zginęło lub zostało zamordowanych przez Niemców 700–800 sanitariuszek. Poległo ponad 300 łączniczek – w tym tych szczególnie bohaterskich, wyznaczających trasy przejść przez kanały. Na barykadach ginęły żołnierki z Kobiecych Patroli Minerskich i oddziału Kedywu Komendy Głównej AK Dywersja i Sabotaż Kobiet („Dysk”).
Kobiety, które mogą Państwo zobaczyć na niniejszej wystawie, to tylko niektóre spośród wielu bohaterek powstania…
Serdecznie zapraszamy do wspólnego uczczenia pamięci naszych bohaterskich kobiet! Wystawę będzie można oglądać do 16 sierpnia 2024 r.
IPN w Warszawie
