Moglibyśmy zaoszczędzić nawet ponad 150 € tygodniowo

Wszystko jednak zależy od dochodów, bo rodziny o wyższym statusie materialnym mogłyby zaoszczędzić znacznie więcej od tych, których zarobki kształtują się na poziomach niższych.

Ile udałoby się zaoszczędzić, zależy jednak od tzw. podatków pośrednich, a do tych zaliczają się m.in. podatek od towarów i usług VAT, ale też podatek węglowy, który obecnie płaci się w paliwach i innych nośnikach energii. Z obliczeń Parlamentarnego Biura Budżetowego Oireachtas wynika jednak, że statystyczna irlandzka rodzina wydaje na podatki pośrednie 151 € tygodniowo, więc w miesiącu traci ponad 600 €, co daje 13% ze wszystkich wydatków gospodarstwa domowego lub 12,6% jego dochodów.

Inaczej sprawa ma się w przypadku gospodarstw domowych o niskich dochodach, bo 10% najuboższych rodzin w podatkach pośrednich oddaje kwotę 88 € tygodniowo, co z kolei stanowi 30% dochodu statystycznego gospodarstwa domowego o niskim statusie materialnym lub 14% jego wydatków liczonych ogółem.

Na drugim końcu skali jest natomiast 10% najbogatszych gospodarstw domowych w Irlandii, które wydają w podatkach pośrednich kwotę 216 € na tydzień, a w ich przypadku stanowi to 7,9% dochodów gospodarstwa domowego i 10,5% wszystkich wydatków.

W świetle tych danych Biuro uznało, że podatki pośrednie są dla gospodarstw domowych o niskich dochodach regresywne, co oznacza, iż obciążenie podatkowe rośnie wraz ze zmniejszaniem się dochodów.

Raport Parlamentarnego Biura Budżetowego Oireachtas, więc połączonych izb irlandzkiego parlamentu skomentowała Catherine Murphy z Socjaldemokracji. Posłanka powiedziała:

– Nie jestem ani trochę zaskoczona, ponieważ rodziny o niskich dochodach wydają wszystkie swoje pieniądze, a podatki pośrednie oczywiście będą miały na nie wpływ.

W podobnym tonie wypowiedział się ekonomista związku zawodowego SIPTU Michael Taft, który uznała taką sytuację za „fundamentalnie niesprawiedliwą”.

W opracowaniu Oireachtas zaznaczono, że skala podatków pośrednich, jakie płacą irlandzkie gospodarstwa domowe, jest dość wysoka i to podatek VAT jest w kraju najbardziej regresywną częścią systemu podatkowego, który opiera się właściwie tylko na podatku VAT i różnego typu akcyzach.

Jak dowiadujemy się z pełnej treści raportu, średni podatek VAT, jaki płacony jest przez tutejsze gospodarstwa domowe, wynosi tygodniowo 113 €, więc 8,7% dochodów ogółu gospodarstw domowych lub 8,9% dochodów, jakie te gospodarstwa domowe uzyskują w okresie jednego tygodnia. Jeżeli tę średnią przełożyć na 10% najuboższych gospodarstw domowych w kraju, okaże się, że statystycznie płacą one 58 € VAT-u tygodniowo, czyli prawie 20% ich dochodów lub 9,5% wszystkich wydatków, jakich dokonują przez siedem dni.

Średnia wydatków na podatek od towarów i usług dla 10% najbogatszych gospodarstw domowych w Irlandii wynosi 159 €, więc poniżej 6% ich dochodów i również poniższej 8% wydatków ogólnych.

Parlamentarne Biuro Budżetowe Oireachtas dodaje, że podatek węglowy, który niedługo ponownie zostanie podniesiony, również wpływać będzie w znaczący sposób na gospodarstwa domowe, przede wszystkim na te o niskich dochodach, a reasumując, ten także uznano za regresywny.

Jak wynika z zapowiedzi rządu, podatek węglowy rosnąć ma każdego roku do końca tej dekady i docelowo wynosić będzie 100 € za tonę. Dla 10% najuboższych gospodarstw domowych oznacza to, iż stoją w obliczu podwyżki podatków pośrednich, czyli podatku węglowego i VAT-u o 4,60 € tygodniowo, a to stanowi równowartość 1,5% dochodu gospodarstwa domowego.

Bogdan Feręc

Źr. Oireachtas Parliamentary Budget Office

Photo by Recha Oktaviani on Unsplash