Minister wydatków publicznych, Jack Chambers, zapowiedział gruntowne zmiany w systemie raportowania wydatków państwowych, mające na celu przeciwdziałanie marnotrawstwu i zwiększenie przejrzystości w zarządzaniu finansami publicznymi. Reforma ta, jak zaznacza minister, jest odpowiedzią na rosnące koszty funkcjonowania państwa oraz serię kontrowersji związanych z niegospodarnością instytucji publicznych.
Celem proponowanych zmian jest zapewnienie lepszego stosunku jakości do ceny w procesie podejmowania decyzji przez rząd – zwłaszcza w obliczu drastycznego wzrostu budżetu państwa, który w tym roku przekroczy 105 miliardów euro. Chambers zapowiada odejście od obecnej, rozproszonej struktury kwartalnych sprawozdań na rzecz jednej skonsolidowanej notatki przekazywanej Radzie Ministrów po zakończeniu każdego kwartału. Dokument ten ma zawierać kompleksowy przegląd wydatków całego rządu, w tym najważniejszych resortów.
Nowa forma sprawozdawczości ma wyeliminować praktykę rozbijania informacji o wydatkach na wiele odrębnych dokumentów, co często prowadziło do ukrywania skumulowanych kosztów i opóźnień w wykrywaniu nieprawidłowości.
Zmiany są odpowiedzią na liczne krytyczne przypadki nieefektywnego wydawania środków publicznych. Wśród nich znalazły się m.in. niedziałający system komputerowy Arts Council, nieużywany skaner dzieł sztuki zakupiony przez National Gallery za 124 tysiące euro, kosztowna wiata rowerowa zbudowana przez OPW w parlamencie oraz kontrowersyjny mur wokół Komisji ds. Stosunków Pracowniczych. Najbardziej jaskrawym przykładem niekontrolowanego wzrostu wydatków pozostaje Narodowy Szpital Dziecięcy, którego koszt osiągnął astronomiczną kwotę ponad 2 miliardów euro – niemal siedmiokrotnie przekraczając pierwotne szacunki.
Chambers podkreśla, że reforma raportowania wydatków państwowych to dopiero początek szerszych działań.
Do końca marca 2025 roku całkowite wydatki brutto wyniosły 24,8 miliarda euro – o 2 miliardy więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Samo inwestowanie w infrastrukturę pochłonęło 2,5 miliarda euro, co oznacza wzrost o 42% rok do roku.
Nowy system raportowania ma wejść w życie w najbliższych miesiącach i stać się fundamentem lepszego nadzoru nad finansami państwa w nadchodzących latach.
Bogdan Feręc
Źr. Independent
Photo by Chiara Daneluzzi on Unsplash