Jedną czwartą kosztów typowego utrzymania gospodarstwa domowego pochłaniają koszty jego ogrzania i oświetlenia, wyliczył Irlandzki Urząd Statystyczny.
Właśnie wydatki na paliwa do ogrzewania domów i prąd stanowiły o największym wzroście kosztów utrzymania gospodarstw domowych na przestrzeni ostatnich kilku lat, zaznacza CSO. Central Statistics Office ustaliło, że statystyczne gospodarstwo domowe w Irlandii wydaje na ogrzewanie i oświetlenie domu tygodniowo kwotę nieco ponad 63 €, co oznacza, że wzrost z tego tytułu w ostatnich siedmiu latach wynosi 64%.
Obecnie dla typowego gospodarstwa domowego koszt ogrzewania, oświetlenia wraz z innymi kosztami zakwaterowania pochłania ¼ kosztów utrzymania domu lub mieszkania.
W latach 2015-2016 typowy tygodniowy koszt ogrzania i oświetlenia domu wynosił w Irlandii 38,56 €, natomiast w latach 2022-2023 podniósł się o 24,55 € do 63,11 €. Wzrost ten spowodowany był przede wszystkim wydatkami na energię elektryczną, które wzrosły z 18,17 € do 33,72 € tygodniowo w okresie siedmiu lat. Wydatki na energię elektryczną obliczono na podstawie kwoty, jaką gospodarstwo domowe faktycznie zapłaciło, po uwzględnieniu rządowych ulg na energię elektryczną.
CSO podało, że wzrosły także wydatki rodzin na wszystkie inne paliwa, takie jak olej opałowy i gaz.
W ostatnich dwóch latach, jak dodaje CSO, wzrosły też od 20 do 25 procent wydatki na towary i usługi, co stanowi największy wzrost w ostatnim dziesięcioleciu.
W badaniu określono też tygodniowe wydatki gospodarstw domowych, a o udział poproszono ponad 6000 losowych gospodarstw domowych z całej Irlandii. Rodziny miał przez dwa pełne tygodnie, szczegółowo notować swoje wydatki. W badaniu udział brali wszyscy członkowie rodzin, którzy ukończyli 16 rok życia, a wówczas mieli zapisywać swoje wydatki.
Po zakończeniu badania okazało się, że typowe tygodniowe wydatki rodzin wynosiły w 2022 roku 1007 €, więc były wyższe o 20% od tych z analiz prowadzonych w latach 2015 i 2016, kiedy średnio gospodarstwo domowe wydawało na utrzymanie 837 €.
Wydatki na żywność w ostatnich siedmiu latach podniosły się natomiast o 30%, a na dobra trwałe, jak podaje CSO, w tym meble i sprzęt AGD, wzrosły o 27%. Wydatki na dobra nietrwałe, czyli produkty czyszczące i przybory toaletowe, wzrosły o 24,5%. Wydatki na odzież i obuwie wzrosły o 17,5%, zaś wydatki na transport podniosły się o 14,5%, głównie z powodu wyższych cen benzyny i oleju napędowego.
Najwyższe tygodniowe wydatki w latach 2022–2023 odnotowały gospodarstwa domowe posiadające kredyt hipoteczny i było to 1448 €. Jest to mniej więcej dwukrotność wydatków gospodarstw domowych wynajmujących mieszkania, które wynoszą 720 € tygodniowo.
Gospodarstwa domowe w miastach wydawały o 6,5% więcej, niż gospodarstwa domowe na wsiach, więc 1030 € tygodniowo w porównaniu do 968 euro w roku wcześniejszym. Gospodarstwa domowe posiadające kredyt hipoteczny wydawały najwięcej na mieszkanie, czyli 321 € tygodniowo. Kwota ta stanowi prawie dwukrotność kwoty 174 € wydanej przez gospodarstwa domowe wynajmujące mieszkania i jest ponad trzykrotnie wyższa od kwoty 92 €, a wydanej przez gospodarstwa domowe, których domy są ich wyłączną własnością.
Gospodarstwa domowe posiadające kredyt hipoteczny wydawały średnio 215 € tygodniowo na spłatę raty kredytu hipotecznego jako głównego miejsca zamieszkania. Gospodarstwa domowe wynajmujące mieszkania wydawały średnio 164 € tygodniowo na czynsz.
Gospodarstwa domowe znajdujące się w najwyższym kwintylu dochodów wydawały prawie cztery razy więcej niż gospodarstwa w najniższym kwintylu dochodów, co oznacza 1757,16 € tygodniowo w porównaniu do 444 €.
Prawie jedna czwarta wydatków samotnych dorosłych w gospodarstwach domowych przeznaczona jest na mieszkanie.
Bogdan Feręc
Źr. CSO
Photo by Markus Kammermann on Unsplash