Polacy spędzają w budynkach nawet 90 proc. swojego życia, ale także 90 proc. wszystkich pożarów ma miejsce w budynkach mieszkalnych. 71 proc. osób odczuwa problem hałasu w swoich domach, a budynki zużywają ok. 40 proc. energii w skali całej gospodarki – wynika z raportu „Przyjazne mieszkanie. Jak zapewniać Polakom oszczędne, bezpieczne i komfortowe mieszkania na lata” opracowanego przez ekspertów MIWO. Raport zawiera także diagnozę, w jaki sposób zapewnić w nich oczekiwany komfort.
https://r.dcs.redcdn.pl/webcache/pap-embed/iframe/XZWzneKD.html
https://r.dcs.redcdn.pl/webcache/pap-embed/iframe/VKVdRjee.html
Raport został zaprezentowany 14 stycznia 2025 r. podczas konferencji Stowarzyszenia Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej (MIWO).
Raport zawiera analizę kluczowych wyzwań stojących przed sektorem budownictwa i mieszkalnictwa w Polsce. Poruszono w nim zagadnienia efektywności energetycznej budynków, bezpieczeństwa pożarowego, komfortu akustycznego oraz zrównoważonego budownictwa. Wnioski, sformułowane przez ekspertów MIWO, wskazują kierunki działań, w tym rozwiązania legislacyjne, które mogą przyczynić się do zapewnienia Polakom nowoczesnych, przyjaznych środowisku mieszkań o niskich kosztach użytkowania.
Monika Hyjek, ekspert MIWO ds. bezpieczeństwa pożarowego, porównała mieszkanie do mechanizmu, w którym są połączone i oddziałują na siebie poszczególne elementy, np. poprawa efektywności energetycznej wpływa na poziom bezpieczeństwa pożarowego i akustykę ale także na poziom „zrównoważenia” budynku.
„Aby uzyskać oczekiwany efekt, budynek, w którym znajduje się nasze mieszkanie, musi być zaprojektowany i zbudowany z myślą o kolejnych dziesięcioleciach. Nie da się tego osiągnąć, jeżeli nie skorzystamy z rozwiązań i materiałów budowlanych o najwyższej jakości. Także przepisy budowlane musimy zmienić tu i teraz, ale w sposób bardzo mądry i kompleksowy. I o to apelujemy jako stowarzyszenie MIWO” – podkreśliła Monika Hyjek.
Łukasz Glapa, przedstawiciel zarządu MIWO, przypomniał, że Stowarzyszenie jest organizacją ekspercką, która w myśleniu o budynkach propaguje podejście holistyczne.
„Chcemy wpływać na to, w jaki sposób żyje się naszym rodakom – zwiększać komfort ich życia. Nasze działania są skupione na czterech podstawowych obszarach: akustyce, efektywności energetycznej, bezpieczeństwie pożarowym i zrównoważonym rozwoju” – powiedział Łukasz Glapa.
W konferencji uczestniczył również dyrektor Departamentu Zrównoważonej Gospodarki Ministerstwa Rozwoju i Technologii (MRiT) Adam Perz, który wskazał, że konieczność poprawy efektywności energetycznej budynków już istniejących wynikająca z przyjętej w roku 2024 nowelizacji unijnej dyrektywy EPBD (dyrektywy budynkowej).
Zgodnie z nową dyrektywą EPBD (ang. Energy Performance of Buildings Directive – EPBD) od 1 stycznia 2028 r. nowo powstające budynki będące własnością instytucji publicznych mają być bezemisyjne, a od 1 stycznia 2030 r. ta zasada ma dotyczyć wszystkich pozostałych nowych budynków. Natomiast do 2050 r. wszystkie budynki w UE muszą być już bezemisyjne. Unijna dyrektywa zakłada, że budynki mieszkalne w UE zmniejszą średnie zużycie energii o 16 proc. do 2030 r. i o 20-22 proc. do 2035 r.
Dyrektor Perz dodał, że resort przyjął zasadę, zgodnie z którą do renowacji budynków już istniejących należy podchodzić, jak do każdego innego procesu inwestycyjnego oraz że ten proces musi się właścicielom i użytkownikom budynków opłacać.
„Jeżeli taka inwestycja nie przynosi oczekiwanej rentowności, nie ma sensu jej realizować i nikt przy zdrowych zmysłach nie będzie właścicieli do tego zmuszał” – stwierdził Perz.
Kontynuując, dyrektor Perz powiedział, że jeśli chodzi o budynki nowo budowane, rząd planuje zmiany w regulacjach prawnych. „W ramach prac nad wdrożeniem dyrektywy budynkowej będziemy zmieniać pięć ustaw: Ustawę o charakterystyce energetycznej budynków, Prawo budowlane, Ustawę o wsparciu termomodernizacji i remontów oraz o CEEB, Prawo ochrony środowiska oraz Ustawę o elektromobilności i paliwach alternatywnych” – poinformował.
Podczas dyskusji dr inż. Michał Pierzchalski z Zakładu Projektowania Prośrodowiskowego Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej podkreślił, że wkrótce trzeba będzie liczyć ślad węglowy budynków w całym cyklu ich życia, a więc także na etapie produkcji wyrobów budowlanych. Dodał, że wynika to z dążenia do tego, „żeby zastosowane wyroby miały długą trwałość, aby nie wymieniać ich w trakcie użytkowania budynku oraz żeby nadawały się do recyklingu i ponownego wykorzystania”.
Z kolei zdaniem Jana Ruszkowskiego, dyrektora stowarzyszenia Fala Renowacji, państwo powinno wspierać obywateli w procesie poprawy efektywności energetycznej budynków i przekonywać ich, że to dla nich dobra inwestycja.
„To przekonywanie powinno poruszać wiele aspektów. Choć dla większości z nas najistotniejszy będzie aspekt finansowy, to z pewnością są też osoby, które zwrócą uwagę na np. komfort akustyczny czy minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko” – zauważył Ruszkowski.
Nawiązując do programu „Czyste powietrze”, w którym obecnie wprowadzane są zmiany, dyrektor Ruszkowski wskazał, że w programie potrzebne jest zniesienie progu dochodowego (roczne wynagrodzenie osoby składającej wniosek nie może bowiem przekroczyć 135 tys. zł), ponieważ osoby, których dochody przekraczają ten próg, są często bardziej świadome w zakresie ekologii, mają zdolność kredytową i dzięki temu są bardziej skłonne zrealizować inwestycje termomodernizacyjne.
Dariusz Koc, dyrektor Departamentu Efektywności Energetycznej i Transformacji Energetycznej Krajowej Agencji Poszanowania Energii, zaznaczył, że dobra termomodernizacja wymaga wsparcia i dofinansowania, aby mogła być zrealizowana w pełnym zakresie.
„Warto dbać o wysoki standard energetyczny już na etapie projektowania i budowy nowego obiektu. Wówczas dużo łatwiej osiągnąć korzystne i trwałe rezultaty, niż poddając termomodernizacji budynki istniejące. Wymagania dotyczące efektywności zwiększały się na przestrzeni ostatnich lat, ale mamy jeszcze przestrzeń do poprawy” – dodał Koc.
Dr inż. Elżbieta Nowicka z Instytutu Techniki Budowlanej Zakładu Fizyki Cieplnej, Akustyki i Środowiska zauważyła, że komfort akustyczny jest subiektywną oceną i wynika z indywidualnej wrażliwości na bodźce oraz okoliczności.
„Każde państwo europejskie ustala własne regulacje dotyczące komfortu akustycznego. W tym zakresie przodują państwa skandynawskie i one są dla nas dobrym przykładem. W naszym kraju wymagania dotyczące komfortu nie są na zbyt wysokim poziomie zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i gmachach użyteczności publicznej. Tymczasem z badań wiadomo, że zapewnienie odpowiedniego poziomu komfortu akustycznego jest bardzo ważne, np. w szkołach powoduje zmniejszenie agresji wśród dzieci. Aspekt hałasu wpływa więc nie tylko na nasze zdrowie, ale i zachowania społeczne. Żeby poprawić sytuację potrzebne jest wprowadzenie obowiązkowych klas akustycznych, a następnie testowanie, czy osiągamy zakładane w projekcie paramenty” – powiedziała Elżbieta Nowicka.
Zenon Małkowski, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Producentów Zabezpieczeń Przeciwpożarowych i Sprzętu Ratowniczego, powiedział, że normy dotyczące bezpieczeństwa pożarowego w budynkach zmieniają się dość często, natomiast przepisy rozporządzenia o warunkach technicznych trwają pomimo zmieniających się technologii i pojawiania się nowych rozwiązań np. paneli fotowoltaicznych montowanych na dachach budynków czy gniazd ładowania samochodów elektrycznych w garażach podziemnych.
„One przecież mogą być źródłem pożarów. Problemów jest bardzo dużo i wymagają one szybkiego uregulowania w przepisach” – stwierdził Małkowski.
Według raportu ekspertów stowarzyszenia MIWO jednym z największych wyzwań społecznych w Polsce jest znaczący wzrost liczby powszechnie dostępnych mieszkań wysokiej jakości. Inwestycje budowlane powinny być realizowane zgodnie z najwyższymi standardami oraz z uwzględnieniem technologii odpowiadających najlepszym praktykom rynkowym. Zapewni to efektywność energetyczną, niskie koszty użytkowania w długoterminowej perspektywie, komfort akustyczny i bezpieczeństwo pożarowe.
Źródło informacji: PAP MediaRoom
Fot. PAP/S. Leszczyński