Jak wynika z najnowszego ogólnokrajowego badania dotyczącego śmieci, a przeprowadzonego przez irlandzkie stowarzyszenie Business Against Litter, program zwrotu depozytów doprowadził do znacznego zmniejszenia liczby puszek i butelek wyrzucanych na ulice oraz ogólnej poprawy poziomu śmieci w całym kraju.
Jednak badanie wykazało, że plastikowe butelki nadal są trzecią najbardziej rozpowszechnioną formą śmieci. Organizacja spodziewa się dalszej poprawy w miarę przyzwyczajania się ludzi do programu opakowań zwrotnych. Na potrzeby tego corocznego badania monitorowany jest poziom śmieci w ponad 500 lokalizacjach, na 40 obszarach miejskich.
Co istotne, wzrosła też ilość miejsc uznanych za czyste w całym kraju i żadne miasto nie zostało uznane za czarną plamę śmieci ani za silnie zaśmiecone.
Członkowie Business Against Litter dodają, że program zwrotu depozytów odegrał swoją rolę.
Jak wynika z badania, do tej pory spowodowało to, że na ulicach zaśmiecało prawie 30% mniej puszek i 20% mniej plastikowych butelek. Oczekuje się dalszych obniżek, ponieważ w nadchodzących miesiącach starsze produkty bezzwrotne zostaną usunięte z systemu. Organizacja Irish Business Against Litter stwierdziła, że te wstępne wyniki wskazują, że jeśli pojawi się zachęta pieniężna do właściwego postępowania, ludzie zareagują, a ta sama logika dotyczy opłaty za filiżanki kawy.
Stwierdzono, że najskuteczniejszym sposobem na pozbycie się śmieci z ulic jest zwalczanie określonych rodzajów śmieci za pomocą dostosowanych środków.
Badanie przeprowadzone przez An Taisce na zlecenie IBAL wykazało znaczny wzrost liczby miast osiągających wyższy poziom czystości – „czystszy niż normy europejskie” – oraz 35% spadek liczby miast oznaczonych etykietą „zaśmiecone”.
Naas w hrabstwie Kildare było najczystszym spośród 40 miast objętych badaniem, a następnie w kolejności znalazły się Monaghan, Blanchardstown, Kilkenny, Ennis, Castlebar i Nenagh w hrabstwie Tipperary. Cork’s Northside, a następnie Ballymun, North Inner City w Dublinie, Dublin City Centre i Ballybane w Galway, uznano za zaśmiecone i zajęto ostatnie miejsce na liście.
Ogólnie rzecz biorąc, obszary miejskie wypadły jednak dobrze w porównaniu z ubiegłym rokiem. Znacząca poprawa nastąpiła w mieście Limerick, Mahon w Cork, Tallaght i północnej części Dublina. Najlepszy wynik w historii zanotowało w Limerick South – Galvone. Jednak w przypadku Dublina, który zajął drugie miejsce na liście, był to czwarty rok z rzędu, w którym sytuacja uległa pogorszeniu.
Wśród czarnych punktów napotkanych przez inspektorów An Taisce znalazła się piwnica domu przy Lamb Alley w Dublinie, w której znajdowały się „ogromne ilości puszek po alkoholu, wybite okna i wszelkiego rodzaju śmieci po jedzeniu”.
Balbutcher Lane w Ballymun była zaśmiecona porzuconymi przedmiotami, w tym ulicznymi pachołkami, częściami samochodowymi i dywanami. Tymczasem według sondażu Fairfield Meadows w północnej części Cork „doświadczyło monumentalnego poziomu dumpingu”.
Wyrzucone filiżanki do kawy znajdowały się w 1 na 5 badanych miejsc w całym kraju, a poziom niedopałków papierosów utrzymuje się na niezmiennie wysokim poziomie w 31% z ponad pięciuset zbadanych miejsc.
Program zwrotu kaucji nie obejmuje butelek po piwie, które znaleziono w 10% kontrolowanych miejsc.
Lista najczystszych i najbrudniejszych miast w Irlandii, wg badania z 2024 roku:
1 Naas – Czystszy niż normy europejskie
2 Monaghan – Czystszy niż normy europejskie
3 Blanchardstown – Dublin Czystszy niż normy europejskie
4 Kilkenny – Czystszy niż normy europejskie
5 Ennis – Czystszy niż normy europejskie
6 Castlebar – Czystszy niż normy europejskie
7 Nenagh – Czystszy niż normy europejskie
8 Sligo – Czystsze niż normy europejskie
9 Mallow – Czystszy niż normy europejskie
10 Killarney – Czystsze niż normy europejskie
11 Ballybeg, – Waterford – Czystszy niż normy europejskie
12 Waterford City – Czystsze niż normy europejskie
13 Okolice lotniska w Dublinie – Czystszy niż normy europejskie
14 Maynooth – Czystszy niż normy europejskie
15 Mullingar – Czystość zgodnie z normami europejskimi
16 Arklow – Czystość zgodnie z normami europejskimi
17 Portlaoise — Czystość zgodna z normami europejskimi
18 Carlow – Czystość zgodnie z normami europejskimi
19 Tullamore — Czystość zgodna z normami europejskimi
20 Drogheda – Czystość zgodnie z normami europejskimi
21 Centrum Galway – czystość zgodna z normami europejskimi
22 Wexford – Czystość zgodnie z normami europejskimi
23 Cavan — Czystość zgodna z normami europejskimi
24 Cork City – Centrum umiarkowanie zaśmiecone
25 Tralee – Umiarkowanie zaśmiecone
26 Athlone – Umiarkowanie zaśmiecony
27 Buncrana – Umiarkowanie zaśmiecony
28 Tallaght – Umiarkowanie zaśmiecone
29 Limerick South – Umiarkowanie zaśmiecone
30 Dundalk – Umiarkowanie zaśmiecone
31 Navan – Umiarkowanie zaśmiecone
32 Mahon – Miasto Cork – Umiarkowanie zaśmiecone
33 Centrum Limerick — Umiarkowanie zaśmiecone
34 Roscommon – Umiarkowanie zaśmiecone
35 Longford – Umiarkowanie zaśmiecone
36 Cork Northside – Zaśmiecone
37 Ballymun – Zaśmiecone
38 Dublin North Inner City – Zaśmiecone
39 Centrum Dublina – Zaśmiecone
40 Galway Śródmieście – Ballybane – Zaśmiecone
Bogdan Feręc
Źr. RTE