Według statystyk WHO utonięcie to trzecia najczęstsza przyczyna nieumyślnych zgonów. Latem w Polsce niemal każdego dnia co najmniej jedna osoba traci życie pod wodą. Tylko w czerwcu i lipcu utonęło 135 osób, a od początku 2024 roku liczba utonięć sięga 259 ofiar.
Wysokie temperatury tego lata sprawiają, że większość wolnego czasu spędzamy nad wodą. Okres wakacyjny z uwagi na zwiększoną ilość zagrożeń jest czasem bardzo intensywnym dla służb dbających o nasze bezpieczeństwo.
– Każde utonięcie jest niewyobrażalną tragedią dla najbliższych ofiar, niemniej i nam, ratownikom, na długie lata pozostaje w pamięci traumatyczny obraz tego, co zostaje na plaży po zmarłym w wodzie człowieku. Niestety zbyt często także znajdujące się tam puste butelki po alkoholu. Dlatego apelujemy, aby wypoczywając nad akwenami nigdy nie tracić rozsądku. Alkohol nad wodą nigdy nie jest bezpieczny! Reagujmy, jeśli widzimy jakiekolwiek zagrożenie. Pamiętajmy, że jesteśmy wzajemnie za siebie odpowiedzialni. Jeśli zachowujemy się bezpiecznie, nasze życie i zdrowie też są bezpieczne. – mówi prof. dr hab. n. med. Maciej Sterliński, lekarz, ratownik wodny Legionowskiego WOPR.
Niezależnie od wszystkiego warto zapisać w pamięci telefonu numer ratunkowy nad wodą: 601 100 100
Co druga ofiara utonięcia w Polsce miała ponad 50 lat, a co piąta osoba przed utonięciem spożywała alkohol.
Skok na główkę? Tylko w basenie – tak robią zawodowi pływacy
Jak tłumaczą specjaliści alkohol powoduje zaburzenia percepcji, uśpienie czujności.
– Decyzja, żeby orzeźwić się w wodzie po spożyciu alkoholu, nie jest racjonalna, ale często nie zapada też w pełni świadomie. To prosty krok do tragedii – mówi Krzysztof Jaworski, prezes Legionowskiego WOPR.
Każdego roku w Polsce w wodzie traci życie około 500 osób.
O czym warto pamiętać wypoczywając nad wodą:
- Przede wszystkim, korzystaj z kąpieli wyłącznie w miejscach do tego przeznaczonych, czyli na strzeżonych kąpieliskach. Zwracaj uwagę na znaki ustawione przy wejściu do wody oraz stosujmy się do poleceń ratowników.
- Nigdy nie nadużywaj alkoholu! Powoduje on złudne poczucie odwagi, co jak pokazują różne przykłady z lat ubiegłych, może odprowadzić do tragedii. Dbaj natomiast o odpowiednią ilość napojów chłodzących, tyle że bezalkoholowych.
- Zabawa w wodzie jest bardzo przyjemna, szczególnie w upalne dni, ale nigdy nie wolno wchodzić rozgrzanym do wody. Zanurzaj się przyzwyczajając jednocześnie ciało do jej temperatury, aby nie doznać szoku termicznego. Nie pływaj w wodzie o temperaturze poniżej 14 stopni Celsjusza, najlepsza temperatura to 22-25 stopni.
- Nie skacz do wody, gdy skóra jest nagrzana po bezpośrednim kontakcie ze słońcem. Przed wejściem do wody skorzystaj z prysznica lub stopniowo ochlap klatkę piersiową, szyję i nogi – unikniesz wtedy wstrząsu termicznego, skurczu lub omdlenia.
- Nie pływaj na czczo lub bezpośrednio po posiłku.
- Nigdy, pod żadnym pozorem nie skacz do wody w miejscach nieznanych! Skoki „na główkę” bardzo często kończą się kalectwem, a w najgorszych przypadkach nawet śmiercią. Nie wiadomo przecież, jak ukształtowane jest dno i jaka jest głębokość wody w danym miejscu. Nawet jeśli znasz dany akwen od lat, jego dno może się w ciągu kilku dni diametralnie zmienić, szczególnie w przypadku zbiorników naturalnych.
- Pilnuj dzieci, pomimo założonych na ich ręce rękawów do pływania, czy dmuchanych kół. Obecność ratowników, nie zwalnia z odpowiedzialności za dziecko. Rozmawiaj wcześniej ze swoimi pociechami i uświadamiaj im, w jaki sposób bezpiecznie bawić się w wodzie. Tłumacz przede wszystkim, że nie wolno bawić się w podtapianie innych osób. To wbrew pozorom, skrajnie niebezpieczne.
- Nie krzycz nad wodą, nie rób niepotrzebnego hałasu, nie wzywaj pomocy dla żartu. Jeśli widzisz, że ktoś w wodzie lub na brzegu potrzebuje pomocy ratownika, najlepiej unieś obie ręce, krzyżuj i rozkładaj je nad głową.
- Nie przebywaj też za długo w wodzie, gdyż grozi to wychłodzeniem organizmu. Po wyjściu z wody trzeba się osuszyć i przebrać w suche ubranie.
- Nie przeceniaj swoich umiejętności pływackich, bo mogły się one zmienić, szczególnie w ostatnim czasie w związku z panującą pandemią. Nie odpływaj wiec zbyt daleko od brzegu, aby w sytuacji zagrożenia móc spokojnie zawrócić. Warto korzystać też z bojki na szelkach.
- Nie pływaj w miejscach, gdzie jest dużo wodorostów lub wiesz, że występują zawirowania i zimne prądy. Pływaj w miejscach dobrze Ci znanych. Nie korzystaj z kąpieli w gliniankach, stawach, na żwirowiskach – mogą być bardzo zanieczyszczone, zarośnięte i głębokie; w razie zagrożenia nikt Cię nie usłyszy.
- Bardzo lekkomyślne jest pływanie w miejscach, gdzie kąpiel jest zakazana. Informują o tym znaki i tablice. Nie wolno też pływać na odcinkach szlaków żeglugowych oraz w pobliżu urządzeń i budowli wodnych (mostów, zapór, portów itp.)
- Zwracaj uwagę na warunki atmosferyczne, a szczególnie wtedy, kiedy planujemy pływać na otwartych akwenach. Nie pływaj w czasie burzy, mgły, gdy wieje porywisty wiatr.
- Pamiętaj, że materac dmuchany nie służy do wypływania na głęboką wodę, daleko od brzegu, podobnie jak inne gumowe zabawki (np. koło, rękawki, pontony).
- Nie wchodź do wody po zmroku. Noc nie jest najlepszym momentem na pływanie ze względów bezpieczeństwa, a udzielenie pomocy osobie potrzebującej, gdy nie widać gdzie ona się znajduje, staje się wręcz niemożliwe.
Pamiętaj co oznaczają kolory flag na kąpielisku:
– biała flaga – kąpiel dozwolona,
– czerwona flaga – kąpiel zabroniona,
– brak flagi – nie ma dyżuru ratowników.
Policjanci proszą, aby zwracać także uwagę na wypoczywające obok osoby, bo może przydarzyć się sytuacja, że one też mogą potrzebować naszej pomocy.
W przypadkach zagrożenia zawsze należy niezwłocznie zgłaszać ten fakt służbom, najlepiej dzwoniąc pod numer alarmowy 112.
Monika Grzegorowska, zdrowie.pap.pl
zdj. P.Werewka